چهار سوی علم

جدیدترین و برترین اخبار و مقالات

چهار سوی علم

جدیدترین و برترین اخبار و مقالات

مسافرت در دل زمان


آیا تا به حال شده قصد انجام کاری را داشته اما هرگز فرصت انجامش را نیافته باشید؟ آرزوی رفتن به سال ها پیش و ملاقات با شخصیت های برجسته تاریخی چطور؟ دیدن آینده و پیشرفت های بشر، وضعیت زمین و ساکنانش، در یک صد سال بعد هم جالب خواهد بود...
همه این ای کاش ها و آرزوها و اما و اگرها، بعضی اوقات ذهن آدمی را عجیب درگیر خود می کنند. "مسافرت در زمان" شاید راه حل باشد، و یا شاید از چاله به چاه افتادن. جالب اینجاست که حتی مسافرت در زمان، خود نیز اما و اگرها و ناسازگاری هایی دارد.
هیچ انگاره ای(1) مانند مسافرت در زمان اندیشه و تخیل آدمی را به جوش و خروش نمی اندازد.
توانایی سفر به هر نقطه ای در گذشته یا آینده . داخل ماشین زمان خود بنشینید به عقب برگشته و اتفاقات مهم تاریخی را از نزدیک مشاهده و با مردمی که در آنجا هستند صحبت کنید. چه کسی را می خواهید در گذشته ملاقات کنید؟ لئونادژردو داوینچی؟ فردوسی؟ می توانید برگردید و خودتان را در سنین جوان تر ملاقات کنید و به جلو رفته و ببینید که در آینده چه قیافه ای خواهد داشت... این قابلیت ها است که باعث شده مسافرت در زمان موضوع بسیاری از فیلم ها و کتاب ها شود.
در هر حال، به نوعی همه ما مسافران زمان هستیم. همان طور که در حال خواندن  هستید زمان در اطرافتان در حال حرکت است. آینده پیوسته به گذشته تبدیل می شود، و هر کاری که هم اکنون در حال انجامش هستید، در چشم به هم زدنی تبدیل به گذشته ای تغییر ناپذیر شده است. این بدان معنی است که ما در حال حرکت در زمان هستیم.

انگاره سفر در زمان برای قرن ها وجود داشته است، اما با مطرح شدن نظریه نسبیت خاص(2) توسط آلبرت انیشتین(3)، سفر در زمان از لحاظ نظری ممکن شد. تا به حال امکان سفردر زمان نه توسط کسی اثبات شده و نه کسی آن را انکار کرده است. چندی پیش استیفن هاوکینگ(4) فیزیکدان مشهور انگلیسی، اظهار کرد که سفر در زمان تنها رو به جلو و به آینده امکان پذیر است. ادامه مطلب ...

انفجاری از دل آب ها

واژه سونامی، از زبان ژاپنی گرفته شده و به معنای بندر ( سو ) و موج ( نامی ) است. این واژه، توسط ماهیگیرانی به وجود آمده که به بندر برمی گشتند تا به مناطق اطراف بندر تخریب شده برسند اگر چه آنها از وجود موج در آبهای آزاد اطلاعی نداشتند. در اقیانوسهای عمیق، سونامی رخدادی زیر سطحی نیست و دامنه ای ( ارتفاع موج ) بسیار کوچک وطول موجی بسیار بلند دارد ( اغلب طول آنها صدها کیلومتر است ) و به همین علت است که در دریا قابل توجه نیستند و در اقیانوس تنها، امواجی گذرا را تشکیل می دهند.

سونامی ( به صورت سو نا می یا تسو نا می تلفظ می شود ) پدیده ای طبیعی است و شامل یکسری از امواج می باشد و زمانی ایجاد می شوند که آب دریاچه یا دریا، به سرعت در مقیاس توده ای جا به جا شود. زمین لرزه، زمین لغزش، فورانهای آتش فشانی و برخورد شهاب سنگ های بزرگ، همگی پتانسیل ایجاد سونامی را دارند. اثرات سونامی از غیر قابل توجه تا بسیار مخرب در تغییرند.
واژه سونامی، از زبان ژاپنی گرفته شده و به معنای بندر ( سو ) و موج ( نامی ) است. این واژه، توسط ماهیگیرانی به وجود آمده که به بندر برمی گشتند تا به مناطق اطراف بندر تخریب شده برسند اگر چه آنها از وجود موج در آبهای آزاد اطلاعی نداشتند. در اقیانوس های عمیق، سونامی رخدادی زیر سطحی نیست و دامنه ای ( ارتفاع موج ) بسیار کوچک وطول موجی بسیار بلند دارد ( اغلب طول آنها صدها کیلومتر است ) و به همین علت است که در دریا قابل توجه نیستند و در اقیانوس تنها، امواجی گذرا را تشکیل می دهد.

ادامه مطلب ...

برج تاریک در عقرب

Credit & Copyright: Don Goldman


توضیحات: برای برخی افراد این ابر فضایی که همانند شبهی در مقابل منطقه شلوغی از ستارگان در اطراف صورت فلکی عقرب قرار دارد، تصویری از یک برج تاریک شوم است. در حقیقت،در این پورتره پر زرق و برق تلسکوپی ساختمانی با وسعت 40 سال نوری ستونهایی از غبار و گازهای ملکولی در کنار هم جمع شده اند تا ستارگان را مخفیانه درون سحابی تاریک شکل دهند دیده می شوند. این ابر که همانند دنباله جارو است به گوی دنباله دار نما شناخته می شود و از سمت راست پایین به بالا (بالای برج)چپ و در محدوده مرکزی با تابش قدرتمند ماورای بنفش مجموعه OB از ستارگاه خیلی داغ NGC6231 در لبه بالایی صحنه شکل گرفته است. همچنین این تابش پر انرژی ماورای بنفش باعت تابش سرخرنگ توده های کروی گاز هیدروژن مرزی می شود.ستارگان داغی که در غبار قرار گرفته اند بصورت را می توان همانند سحابی آبی رنگ بازتابی در عکس دید. این برج تاریک NGC6231 و سحابی همراهش 5000 سال نوری باما فاصله دارند.

لذت مطالعه در دنیای مجازی

پیشرفت علم و فناوری در دنیای امروز موجب شده است شاهد تغییرات گسترده ای در زمینه های مختلف باشیم تا جایی که حتی کتابخانه ها نیز از پیامدهای ناشی از نفوذ فناوری های دیجیتال در ابعاد مختلف زندگی ما انسان ها در امان نمانده اند و به همین علت امروزه شاهد تغییر شکل کتابخانه ها از سنتی و کاغذی به دیجیتال هستیم.

به این ترتیب دور از انتظار نخواهد بود که در آینده ای نه چندان دور کتابخانه ها با یدک کشیدن پسوند دیجیتال مفهوم جدیدی را در عرصه فناوری اطلاعات مطرح کنند که بی شک می تواند نقش بسیار مهمی در گسترش اطلاع رسانی در سطح جهان داشته باشد.

اگرچه برای اغلب افراد کتابخوان در دست گرفتن کتاب و مطالعه آن لذت خوشایندی است، اما در دنیای امروز کتابخانه های دیجیتال با سرعتی بیشتر از آنچه تصور می شد در حال گسترش هستند و از این رو پیش بینی می شود کتاب های دیجیتالی بتوانند فرمانروایی و سلطه کتاب های کاغذی بر تمدن انسانی را از آن خود ساخته و دسترسی همه مردم دنیا به کتاب هایی که در کشورهای مختلف به چاپ می رسند را امکان پذیر سازد. در حال حاضر بسیاری از کشورهای پیشرفته در تلاش هستند تا هرچه سریع تر کتابخانه های سنتی و کاغذی خود را به کتابخانه های دیجیتالی و الکترونیکی تغییر شکل دهند. اگرچه هزینه اولیه راه اندازی کتابخانه های دیجیتال بسیار زیاد است، اما کشورهایی که می خواهند از قافله علم و دانش عقب نمانند باید بیش از پیش بر سرعت خود در راه اندازی و تاسیس کتابخانه های دیجیتال بیفزایند.

ادامه مطلب ...

کهکشانهای عجیب

Credit: NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team STScI / AURA


توضیحات: ستارگان درخشان این پرتره زیبای فضایی در کهکشان راه شیری قرار دارند. دو کهکشان چشم نواز در خارج کهکشان راه شیری، و در فاصله بالای 300 میلیون سال نوری قرار دارند. تغییر شکل این زوج به دلیل جزر و مد گرانشی به دلیل نزدیکی زمان برخورد آنهاست. این دو کهکشان که با کد ARP 273 (همچنین UGC1810)عجیب بنظر میرسند ولی  تعامل کهکشانها در فضا بنظر عادی است. در حقیقت، کهکشان مارپیچ بزرگ آندرومدا  با فاصله حدود 2 میلیون سال نوری در همسایگی راه شیری قرار دارد و در حال نزدیک شدن به هم هستند.  کهکشانهای  Arp 273 که در آینده دور هم برخورد خواهند کرد. این دو کهکشان سر انجام در یک زمان نجومی به هم برخورد خواهند کرد و به یک کهکشان از ستارگان تبدیل خواهدشد. در این چشم انداز ، هسته های درخشان کهکشانهای Arp 273 فقط در فاصله 100000 سال نوری از هم قرار دارند. این چشم انداز زیبا جشن 21 سالگرد قرارگرفتن تلسکوپ هابل در مدار است.