نخستین ربات فضانورد راهی ‌فضا می‌شود

اکتشافات جدید فضایی به کمک ربات های انسان نما امکان پذیر می‌شود

به نظر می‌رسد که این روزها دانش فضانوردی گوی‌سبقت را از دیگر رشته‌های علمی ربوده و توانسته است نقش بسیار مهمی را در پیشرفت علوم مختلف ایفا کند. بی‌تردید این که دانشمندان علوم فضایی همواره در تلاش بوده‌اند تا با همکاری و مشارکت هم از بسیاری ‌رموز و اسرار کهکشان‌ها و اجسام سماوی پرده بردارند ، موضوعی غیرقابل انکار است. 

از 50 سال پیش یعنی درست از زمانی که بشر برای نخستین بار قدم به خارج از مرزهای این کره خاکی گذاشت تا به امروز که همچنان در تلاش است تا بتواند افق‌های جدیدی را پیش روی خود ترسیم کند، آگاهی ما انسان‌ها از فضای پیرامون سیاره‌ای که سکونتگاه انسان‌های زمینی است به میزان قابل توجهی افزایش یافته است که بی‌شک دستیابی به این اطلاعات ارزشمند مدیون تلاش‌ها و زحمات محققانی است که در این راستا قدم برداشته و همچنان به تلاش خود ادامه می‌دهند.

پوست‌ اندازی در فضا

طی یک دهه آینده فضانوردان با لباس و تجهیزات جدیدی روانه فضا خواهند شد.

گرچه ناسا تقریبا تمامی فناوری‌های پیچیده مورد نیاز برای رسیدن به مدارات کم‌ارتفاع زمین و پس از آن فضای بیکران را دارد، اما نگاهی به بسیاری از تجهیزات و لوازمی که فضانوردان این سازمان فضایی در ماموریت‌های خود استفاده می‌کنند مشخص می‌سازد که این ملزومات تقریبا شبیه وسایلی است که فضانوردان ماموریت‌های آپولو در 40 سال پیش از آنها استفاده می‌کردند.
پس آیا می‌توان گفت ناسا با همه سرمایه‌گذاری‌های کلانی که در عرصه اکتشافات فضایی داشته است در برخی عرصه‌ها درجا زده است؟!
همزمان با گسترش برنامه‌های ناسا، اسا (ESA)‌ و سایر آژانس‌های فضایی سراسر جهان، نگاه موجود به فناوری‌هایی که در این عرصه به کار گرفته می‌شوند نیز تغییر می‌کند. این نگاه موجب شده تا شرکت‌های زیادی دست به کار شوند و ایده‌های متنوعی را به مرحله اجرا درآورند.

سبکی تازه در پرواز

در دنیای سیستم های موتوری برخی نام ها و برندها از اعتبار خاصی برخوردارند. مرسدس بنز از جمله این نام هاست که تقریبا همگان آن را با خودروهایی شیک و فوق مدرن می شناسند، اما این روزها مرسدس بنز را باید در سازه های پیشرفته موتوری دیگری نیز جستجو کرد که ازجمله آنها می توان به هواپیما، بالگرد و قایق اشاره کرد.

البته این تنها مرسدس بنز نیست که وارد چنین عرصه ای شده است، بلکه برندهای سرشناس دیگری نظیر تویوتا، هوندا و حتی بی.ام.و نیز دست به کار شده و تازه ترین دستاوردهای تکنیکی و فنی خود را در چنین سه گانه هایی به رخ سایر رقبا می کشند. بالگرد EC۱۴۵ Luxury مرسدس بنز که این روزها سر و صدای زیادی به راه انداخته است و بیشتر به یک سازه مجلل و فوق مدرن هوایی شباهت دارد ازجمله این نوآوری هاست؛ سازه ای که فضای درونی آن دست کمی از یک فضاپیما ندارد!

پیام دوستی ایرانیان به فرازمینی ها

    فضاپیمای «وویجر» به مرز منظومه شمسی رسید

فضاپیمای وویجر ۱، که دور ترین فضاپیما از زمین است، در سفر خود به سوی کرانه های فراتر از منظومه شمسی یک گام مهم دیگر برداشته است. این فضاپیمای قدیمی که اکنون ۱۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، تغییری محسوس را در جریان ذرات در اطراف خود اندازه گیری کرده است. این ذرات که از خورشید گسیل می شوند، تا این نقطه در حال دور شدن از مرکز منظومه بودند اما اکنون عمود بر این مسیر حرکت می کنند. این به آن معنی است که وویجر به مرحله ورود به فضای موسوم به «میان ستاره ای» بسیار نزدیک شده است.

«ادوارد استون» که سرپرستی پروژه وویجر را بر عهده دارد، از این فضاپیما و اطلاعات ارزشمندی که همچنان ۳۳ سال پس از شروع ماموریتش ارائه می کند، تمجید کرد. او می گوید: «وقتی وویجر پرتاب شد، فقط ۲۰ سال از شروع عصر فضا گذشته بود، بنابراین هیچ مبنایی وجود نداشت که بتوان بر اساس آن گفت این فضاپیما چقدر دوام خواهد آورد. هیچ نمی دانستیم تا چه فاصله ای باید برویم تا از منظومه شمسی خارج شویم. اما اکنون می دانیم حدود پنج سال آینده، برای اولین بار از منظومه خارج می شویم.» گفتنی است دو فضاپیمای کاوشگر با نام های «وویجر ۱» و «وویجر ۲» به فضا پرتاب شدند. وویجر روز پنجم سپتامبر ۱۹۷۷ پرتاب شد و خواهرخوانده آن وویجر ۲، روز ۲۰ آگوست ۱۹۷۷ راهی فضا شد. هرچند وویجر ۲ زودتر پرتاب شد اما در مسیری دیگر قرار دارد و کندتر حرکت می کند در نتیجه اکنون کمی بیش از ۱۴ میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد. هدف اصلی ناسا از پرتاب این کاوشگرها بررسی سیاره های مشتری، کیوان، اورانوس و نپتون بود که در سال ۱۹۸۹ انجام شد.

پمپ ‌بنزین‌ های فضایی

زنگ خطر یک لحظه هم قطع نمی‌شد. فرمانده ناو فضایی در حالی که تلاش داشت فرامین لازم و صحیح  برای سایر فضانوردان و خدمه پروازی را در ذهن خود مرور کند، متوجه چراغ سبز ارتباط با ایستگاه زمینی شد، فرصت را غنیمت شمرد و فوراً پیام فرستاد:"ایستگاه زمینی،ما یک مشکل داریم".

مأموریت آنها به دلایلی طولانی شده بود و به همین دلیل بود که آب اشامیدنی، اکسیژن و سوخت مورد نیاز برای انجام مانورهای فضایی کشتی کیهانی‌اشان تمام شده بود. زنگ خطر نیز به آنها گوشزد می‌کرد که باید به سرعت هوای تازه به سفینه تزریق شود. چند دقیقه‌ای طول کشید تا مرکز کنترل زمینی پاسخ دهد. آنها می‌بایست مسیر خود را به سمت یک پمپ سوخت فضایی کج می‌کردند. نزدیکترین پمپ سوخت فضایی که تقریباً در مسیر آنها قرار داشت، روی خرده‌سیارکی بنا شده بود که کارهای ساختمانی و تأسیساتی آن به تازگی به اتمام رسیده بود و بنابراین آنها نخستین مشتریان این ایستگاه سوخت‌گیری فضایی بودند.

مدارهای فضایی شناور

در سال 1984یک فیزیکدان آمریکایی به نام رابرت ال فوروارد نظریه‌ای برای استفاده از مدارهای فضایی جدید ارائه نمود که نام‌های گوناگونی همچون مدارهای شناور، مدارهای غیر کپلری یا مدارهای جابجا شده بر خود دیده است. در آن زمان مجامع علمی دنیا استفاده از این مدار فضایی جدید را غیر ممکن ارزیابی نمودند. اما اکنون و پس از 25 سال، محاسبات مهندسان آزمایشگاه مفاهیم پیشرفته فضایی در دانشگاه استراث‌کلاید نشان می‌دهد که ایده فوروارد عملی است.

دکتر فوروارد که در سال 2002 از دنیا رفته است، معتقد بود که می‌توان با ترفندهایی صفحه مداری مشابه مدار زمین ثابت (ژئوسنکرون) در دو سمت شمال یا جنوب صفحه استوای سماوی به دست آورد. به این ترتیب قادر خواهیم بود به تقاضای روزافزون برای دست‌یابی به نقاط جدید مداری در این مدار منحصر به فرد پاسخ دهیم.

دکتر فوروارد معتقد بود که می‌توان ماهواره‌های مخابراتی را روی یک مدار دقیقا مشابه مدار «زمین ثابت» اما به موازات آن و به فاصله اندکی حدود 50تا 100 کیلومتر در شمال یا جنوب صفحه استوایی قرار داد. اما از آنجا که چنین مداری غیر کپلری است و به عبارت دیگر از تعادل دینامیکی ناشی از نیروی گرانش تبعیت نمی‌کند، باید دائماً با صرف نیروی اندکی آن را در وضعیت از پیش تعریف شده نگه داشت. پیشنهاد مشخص دکتر فوروارد در آن زمان استفاده از بادبانهای خورشیدی بود.

شاتل

تصور کنید روی صندلی فضاپیمایی که هزاران تن سوخت قابل انفجار در موشک خود دارد، نشسته اید و در حالی که لباس مخصوص فضایی به تن دارید ناگهان صدای غرش بلندی را شنیده و ارتعاش شدیدی را احساس می کنید.

موتورهای اصلی نوبت به نوبت روشن شده اند و در عرض ۶ ثانیه موتورهای تقویت کننده هم روشن می شوند. کابین به شدت تکان می خورد و شما از زمین بلند می شوید و در عرض ۵/۸ دقیقه شما در خارج از جو زمین خواهید بود. شاید ماموریت شما انتقال آب و غذا و اکسیژن به ایستگاه فضایی بین المللی یا قرار دادن یک ماهواره در مدار و یا تعمیر یک ماهواره در فضا باشد.

پرواز با شاتل فضایی اینگونه وصف شده است. ولی به راستی شاتل فضایی چیست؟ چگونه کار می کند و چه تفاوتی با فضاپیماهای دیگر دارد؟ در این مقاله شما با دنیای جذاب شاتل های فضایی آشنا خواهید شد.

رنگهای واقعی یا مجازی !

  هنگامی که شما به تصاویر حیرت انگیز هابل و یا مریخ نوردها نگاه می کنید، همواره در شگفت خواهید ماند که : ایا انچه با چشمانتان می بینید واقعا وجود دارند؟ متاسفانه جواب شما احتمالا منفی است. در برخی از حالات، مانند مریخ نورد ها، دانشمندان تلاش می کنند انها را در "رنگهای واقعی" تنظیم می کنند، اما اکثرا، رنگها طوری انتخاب می شوند که گویایی علمی زیادی داشته باشند. اینجا خواهیم گفت که چگونه دانشمندان ابزار الات شگفت انگیز خود را تنظیم می کنند و بین رنگها واقعی و کاذب تفاوت قایل می شوند.

▪ سوال:حقیقی یا کاذب: هنگامی که ما به تصاویر پر زرق و برق تلسکوپ فضایی هابل و یا تصاویر پانورامای گیج کننده مریخ نوردها نگاه می کنیم، ایا این تصاویر نشان می دهند که اگر انسان با چشمان خود به آن نظاره کند آنها را به همین صورت خواهد دید؟

ـ جواب: برای تلسکوپ هابل، اکثر رنگها مجازی و در مورد مریخ نوردها اکثرا واقعی هستند. به نحوی که مریخ نوردها ترکیبی را به شکل تصاویر رنگی "حقیقی" و "مجازی" فراهم می کنند. اما به این شکل اصطلاح "رنگ حقیقی" تاحدودی مجادله امیز خواهد شد و در بسیاری از حوضه های مورد بحث تصاویر ماوراء زمینی چندان دلپذیر نخواهند بود. 

مخاطرات سلامتی انسان در فضا

از آغاز عصر نوین سفر انسان به فضا شاهد تلاش فضانوردان در سفینه های خود برای اکتشاف و انجام امور تحقیقاتی و علمی بوده ایم. آنها در حالت بی وزنی در حرکت از اینسوبه آنسوی سفینه برای انجام کارهای مختلف بوده اند.

آرزوی بسیاری از انسان ها آنست که روزی بتوانند به فضا رفته و این تجربه نادر را بدست آورند، اما این امر چندان هم آسان نیست و مشکلات فیزیولوژیکی (جسمی) را برای فضا نوردان در بردارد.

پاد ماده چه می کند! فضا پیماهای پاد ماده

اکثر سفینه هایی که در داستان های علمی تخیلی شگفتی خوانندگان را بر می انگیزند برای سوخت خود از ضد ماده استقاده می کنند دلیل آن هم ساده است:« ضد ماده» قدرتمند ترین سوختی است که تا به حال شناخته شده است در حالی که چندین تن سوخت شیمیایی برای فرستادن کاوشگرها به مریخ نیازاست،تنها ده ها میلی گرم از ضد ماده برای همین منظور کفایت می کند.این مقدار ازضد ماده حدود یک هزارم وزن یک آب نبات کوچک است.اما در واقع این نیروخطرات خاص خود را دارد. برخی از واکنش های ضدماده فوران هایی از پرتوهای پرانرژی گاما تولید می کنند. آنها به درون ماده نفوذ می کنند و مولکولهای موجود درسلول ها را متلاشی می سازند .