غرش خاموش رعد در قلمرو آسمان

              

دسامبر سال ۲۰۰۶ که وزارت دفاع انگلستان قرارداد تولید خودروی هوایی بی سرنشین بسیار پیشرفته ای موسوم به تارانیس را به سازندگان پیشروی صنعت هوافضا اعلام کرد، معلوم نبود محصول نهایی چه چیز متفاوتی از کار درخواهد آمد تا نگاه کارشناسان را به خود خیره کند، اما اینک خودروی هوایی تمام خودکار و کاملا توسعه یافته تارانیس یک سروگردن بالاتر از همه خودروهای هوایی بی سرنشین (UAV) تاکنون تولید شده می خواهد نه تنها به عنوان یک جت جنگی بسیار پیشرفته و خودکار به دنیای هوانوردی معرفی شود، بلکه فراتر از آن قصد دارد لقب جنگجوی آینده آسمان ها را به خود اختصاص دهد و البته به رغم اطلاعاتی که تا همین جا درباره مشخصات فنی و قابلیت های ممتاز این جنگنده استثنایی ۲۱۶ میلیون دلاری منتشر شده، بعید نیست آسمان نبردهای آینده شاهد یکه تازی اعجوبه همه فن حریفی به نام تارانیس باشد که همتای لقب اساطیری اش ـ خدای رعد ـ سینه آسمان را بشکافد. این هواپیمای کاملا پیشرفته بی سرنشین قادر است با سطح بالایی از عملکرد خودکار، عملیات مختلفی ازجمله انتقال سلاح به میادین جنگی در قاره ای دیگر را به انجام برساند. سازندگان تارانیس معتقدند این جت جنگنده یکی از بزرگ ترین خودروهای هوایی بی سرنشین جهان را معرفی خواهد کرد که پروژه ساخت آن با هدف طراحی و به پروازدرآوردن یک هواپیمای بی سرنشین طی ۴ سال کلید خورده است که نتیجه آن ارائه یک هواپیمای تهاجمی دوربرد برای آینده در ناوگان آینده نیروی هوایی سلطنتی انگلستان است.

این هواپیمای دوربرد که از قضا خیلی سریع و مخفی پرواز می کند به خوبی قادر است طیف متنوعی از آرایش مهمات و تدارکات را بر فراز شماری از هدف های مختلف به خدمت گرفته و حتی می تواند از عهده دفاع از خودش در برابر حمله هواپیما های سرنشین دار و بی سرنشین دشمن برآید. تارانیس در واقع نخستین برنامه تولید خودروی هوایی جنگی بی سرنشین (UCAV) وزارت دفاع انگلستان است که سرمایه گذاری تحقیقاتی خودش را به مدت ۱۰ سال روی فناوری های پیشرفته خودروی هوایی بی سرنشین و همچنین نوع جنگی آن متمرکز کرده است و به برنامه چندملیتی اروپا در همین زمینه موسوم به نرون نپیوسته است. در همین رابطه صنایع بزرگی ازجمله بی.ای.ایی، رولز رویس، کاینتیک و اسمیتث که سرمایه گذاری های پر و پیمانی در بخش خصوصی برای یک رشته از برنامه های تولید خودروهای هوایی بی سرنشین دارند، تیم صنعتی طراحی و ساخت این پروژه را تشکیل می دهند و به واسطه اهمیت و کیفیت بالای محصول نهایی هر یک مسوولیت بخشی از آن را بر عهده دارند.

بخش هایی ازجمله برنامه ریزی کلی تولید و بسیاری از فناوری های پیشرفته در زمینه مشاهده پذیری پایین و مخفیانه، یکپارچگی سامانه ها و زیرساخت کنترل سامانه، جنبه های مرتبط با خودکاری سامانه، تامین سامانه های نمایش و درجه بندی سوخت، سامانه کامل واحد قدرت الکتریکی، سامانه احتراق و نصب آن و بالاخره توسعه و تحویل برنامه محاسباتی کنترل پرواز نمونه ای از مسوولیت شرکت ها در پروژه تارانیس به شمار می رود. علاوه بر این بخش ها، شرکت فناوری های سامانه های یکپارچه وظیفه تامین پیشرفته ترین مجموعه پشتیبانی هوایی موسوم به C۴ISTAR را برای تارانیس بر عهده داشته است که این بسته شامل بهترین های رایانه ها، فرماندهی، کنترل، مخابرات، هوشمندی، دیده بانی و تجسس، هدفیابی و شناسایی می شود. ضمن این که برای پروژه تارانیس از تجربیات سابق شرکت های طرف قرارداد در زمینه ارتقای افزون تر قابلیت های پیشرفته سخت افزاری و نرم افزاری چنین هواپیماهایی برای کارآمدتر کردن تعقیب اهداف سرزده (POET) و همچنین بررسی قابلیت توانا ساختن شبکه و طراحی ساختار C۴ISTAR برای سامانه های هوایی آینده نیز استفاده شده است.

● پرنده ای که می خواهد متفاوت باشد

خودروی هوایی تارانیس به عنوان یکی از بزرگ ترین خودروهای هوایی بی سرنشین دنیا تقریبا اندازه ای همتای جت پیشرفته آموزشی هاوک Hawk با ۳۵/۱۱ متر طول، ۹۸/۳ متر ارتفاع و طول بالی معادل ۹۴/۹ متر است. براساس همین اعداد و ارقام انتظار می رود وزن این پرنده بزرگ حدود ۸ تن باشد که در مقام مقایسه هاک وزن بدنه و موتور و تجهیزاتی معادل ۴۵/۴ تن و وزن تیک آفی برابر با ۱/۹ تن دارد. در توصیف خاص بودن این پرنده پرواز مخفی همین بس که کلیه قطعات، بخش ها و سامانه های پروازی آن به طور اختصاصی و از سوی شرکت نامداری توسعه و ارائه شده است.

این خودروی هوایی خاص از شکل بال دلتایی پیروی می کند و چرخ های آن یا ارابه فرودش از نوع سه چرخه است. تصاویر ویدئویی تولید شده توسط رایانه سامانه تیک آف کردن و برخاستن هواپیما از یک باند صاف و روکشدار را نشان می دهد. البته خودروی هوایی تارانیس از لحاظ فرم و شکل ظاهری و نه از جهت مقیاس شبیه خودروی هوایی بی سرنشین دلتایی شکل است که گروه بی.ای.ایی پیش از این با نام راون عرضه کرده است. تارانیس از سامانه عامل کنترل پروازی مقدماتی سود می جوید که شرکت طرف قرارداد به دنبال راهبرد طراحی با ریسک پایین برای تولید نسل سوم سامانه های رانش فعال مستقیم (DDV) آن را به عنوان بخشی از برنامه مشترک جنگنده های ضربتی تک های هوایی و مخصوص تارانیس توسعه بخشیده است. درخصوص چرخ ها، ترمزها و سامانه های کنترل ترمز نیز از آخرین محصولات سامانه های ترمزی هوافضای شرکت دانلوپ برای تارانیس بهره گرفته شده است.

● یک موتور دگرگون شده

مسوولیت توسعه موتور مخصوص برای تارانیس با شرکت معروف رولزرویس است. تارانیس می تواند قدرت خود را از موتور Adour ۹۵۱ کسب کند که از فاصله تعمیر و نگهداری و تنظیمات هدفی معادل ۴۰۰۰ ساعت برخوردار است. این موتور در واقع مدل اقتباسی از نمونه قبلی همین موتورهاست که نیروی پرتابی یا پیشرانه ای معادل ۶۴۸۰پوند و در نتیجه افزایشی ۸ درصدی در نیروی موتور را در مقایسه با مدل قبلی به تارانیس می بخشد. مناسب سازی و اصلاحات صورت گرفته در موتور ۹۵۱ شامل به کارگیری مواد بهینه سازی شده در بخش گرمایی با هدف ارائه پایداری و مقاومت بیشتر، طراحی پروانه جدید برای تأمین توان پیشرانه بالاتر و همچنین پیش بینی کنترل دیجیتال به جای کنترل هیدرودینامیکی است. با این اوصاف سامانه کنترل موتور دیجیتال کاملا مستقل و قدرتمند (FADEC) می تواند حفاظت کامل نوسانات موتور، کنترل کاملا خودکار و همچنین بازیابی و بهبود موتور را به تارانیس پیشکش کند.

● ایستگاهی برای فرمانده زمینی

زیرساخت کنترل زمینی وظیفه تامین برنامه ریزی و فرماندهی ماموریت تارانیس و همچنین کنترل اختصاصی آن در خلال حرکت هواپیما روی باند، برخاستن، بازیابی و بازگشت بر عهده دارد. علاوه بر این، کنترل زمینی کار برقراری اتصال و ارتباط برای ارسال و گرفتن داده های ماموریت و تصویربرداری به تارانیس و بالعکس از سامانه های عمومی و نامحدود اطلاعات فضای نبرد را صورت می دهد. در همین رابطه، کنترل زمینی تارانیس به فناوری های پیشرفته سامانه های مدیریت ماموریت در سطح یگان نظامی، کنترل و برنامه ریزی ماموریت و کنترل بار مفید ازجمله استخراج و آنالیز داده های تصویربرداری مجهز شده است. ضمن این که مجموعه کنترل زمینی تارانیس تحت فناوری مدیریت یکپارچه سازی سامانه ها و تایید صلاحیت زیر ساخت کنترل زمینی برای میزبانی خودروهای هوایی است.

● قابل اعتماد برای هر نوع ماموریت

در کنار تمامی مشخصات فنی بارز و اختصاصی، طراحی سامانه های ماموریتی پیش بینی شده روی خودروی هوایی تارانیس همان چیزی است که دست و بال این جنگجوی سریع و رادار گریز را برای هر کاری باز گذاشته است: نفوذ دزدکی به حریم دشمن، دیده بانی و شناسایی، حمل و انتقال مهمات و تدارکات، سلاح های پیشرفته و خیلی وظایف دیگر که هنوز آشکار نشده بخشی از قابلیت های آشکار و پنهان تارانیس در قلمروی هوایی است. این سامانه های ماموریتی شامل طراحی سامانه های باز پیشرفته با انعطاف پذیری و قابلیت تغییرپذیری بسیار بالا است که بر اساس مدل طراحی توسعه یافته برای جت آموزشی پیشرفته هاوک و هواپیمای تایفون و موشک زمین به هوای دریایی برای هواپیماهای فوق سریع اجرا و پیاده شده است.

فناوری پیشرفته بسیار مهمی که آلبوم ویژگی های شاخص این اعجوبه بی سرنشین را تکمیل می کند، سامانه های هوشمندی است که سطح بالایی از کارآمدی و راندمان عملیاتی بهبود یافته و خودکار را برای آن به ارمغان آورده است. به نحوی که برای ماموریت های دیده بانی، تجسس و شناسایی هوابرد، سامانه استخراج و جمع آوری تصاویر (ICE) پیش بینی شده برای تارانیس، امکان جمع آوری و توزیع خودکار داده های تصویربرداری را با کیفیت بالا و اختصاص پهنای باند بسیار کم میسر می سازد. از طرفی یکپارچه شدن سامانه استخراج و تجمیع تصاویر با سامانه های کنترل خودرویی تارانیس، فراهم کننده ویژگی خودکاری و انعطاف پذیری بالای آن بوده و امکان تولید یک تصویر واحد سطحی یکپارچه را از میان شبکه ای از حسگرها فراهم می کند.
        
    
منابع:
دیسکاوری
خبرگزاری فرانسه
مترجم: مهریار میرنیا     
روزنامه جام جم