سیاره زحل

زحل بعد از سیاره مشتری بزرگترین سیاره در منظومه شمسی می باشد. این سیاره دارای هفت حلقه مسطح به دور خود است. این هفت حلقه در واقع شامل تعداد زیادی حلقه های باریک که با ذرات یخی درست شده اند، می باشند. این حلقه ها زحل را به یکی از زیباترین اجرام آسمان در منظومه شمسی تبدیل کرده اند. به جز زحل، سیارات مشتری، نپتون و اورانوس نیز دارای حلقه هایی می باشند که نسبت به حلقه های زحل بسیار کم نورترند.

قطر زحل در استوا 120.540 کیلومتر، تقریبا 10 برابر قطر زمین است. این سیاره از زمین با چشم غیر مسلح قابل رویت است البته حلقه های آن دیده نمی شوند. زحل آخرین سیاره ای بود که ستاره شناسان باستان موفق به کشف آن شده بودند. این سیاره به مناسبت خدای کشاورزی رومیان، ساتورن نام گرفت.

زحل در مداری بیضی شکل به دور خورشید در حرکت است. بیشترین فاصله آن از خورشید 1.514.500.000 کیلومتر و کمترین فاصله آن 1.352.550.000 کیلومتر است. یک سال در زحل معادل 10.759 روز و یا 5/29 سال زمینی است.

 زحل علاوه بر گردش انتقالی خود به دور خورشید، حول محور عمودی فرضی خود نیز در گردش است. زاویه این محور 27 درجه می باشد.

سیاره مشتری

مشتری بزرگترین سیاره در منظومه شمسی است. قطر آن حدود 143000  کیلومتر، بیش از 11 برابر قطر زمین و حدود یک دهم قطر خورشید است. برای پر کردن حجم این سیاره غول پیکر به 1000 عدد سیاره زمین نیاز است. وقتی از زمین رصد می کنیم، این سیاره نورانی تر از بیشتر ستاره ها دیده می شود. معمولا پس از سیاره ونوس، مشتری دومین سیاره درخشان در آسمان است.

مشتری پنجمین سیاره در منظومه شمسی می باشد. میانگین فاصله آن از خورشید معادل 778.570.000 کیلومتر یعنی بیش از پنج برابر فاصله زمین تا خورشید است. ستاره شناسان باستان این سیاره را به یاد پادشاه خدایان رومی، ژوپیتر نامیدند.

ستاره شناسان در سال 1994 شاهد رویداد منحصر به فردی در این سیاره بودند. برخورد 21 تکه از شهاب سنگ شومیکر-لوی 9 که به اتمسفر مشتری برخورد کرد. این برخورد منجر به وقوع انفجارهای مهیب و پراکندگی مقدار بسیار زیادی گرد و خاک در منطقه ای با وسعت بیشتر از قطر کره زمین گردید.

کشف قطب نما در مغز کوچک پروانه ها

راز نهفته در پس مهاجراتهای طولانی پروانه ها که گاه مسافتهایی به طول چهار هزار و 800 کیلومتر را بدون گم کردن مسیر طی می کنند توسط دانشمندان کشف شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، محققان معتقدند این حشرات زیبا با کمک قطب نمایی بیولوژیکی درونی که به آنها امکان احساس میدان مغناطیسی زمین را خواهد داد می توانند مسیر درست را در طولانی ترین مسافتها بیابند. در گذشته احتمال داده می شد پروانه ها با استفاده سلولهای حساس به نور در شاخکهایشان از جهت خورشید برای یافتن مسیر خود استفاده می کنند اما این فرضیه نمی توانست نحوه سفر آنها را در تاریکی شب توضیح دهد.

اکنون بیولوژیستها در دانشگاه ماساچوست دریافته اند مغز پروانه ها دارای یک جفت مولکول است که مشابه یک قطب نما نسبت به میدان مغناطیسی حساس بوده و این حشرات می توانند از اطلاعات این دو مولکول به همراه اطلاعات به دست آمده از جهت خورشید برای مسیر یابی استفاده کنند.

به گفته دانشمندان پروانه ها از جمله پروانه های شهریار مسافتهای بسیار طولانی را با توانایی قابل توجه یافتن آسان مسیر درست طی می کنند. در واقع سیستم قطب نمای مغز پروانه ها به عنوان سیستم پوششی ردیاب خورشیدی در شبها برای یافتن مسیر به کمک این حشرات می آید.

سنجابها در گذشته دایناسور می خورده اند!

محققان دانشگاه ییل آثار خراشیدگی بر روی استخوان دایناسورهای عظیم الجثه یافته اند که به گفته آنها توسط حیواناتی سنجاب مانند و به منظور تامین مواد غذایی بدن به وجود آمده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، جانداران سنجاب مانندی که اسکلتهای به جا مانده از "تریسراتوپها" را می جویده اند، نشانه هایی منقرض شده از دندانهای خود را بر روی استخوانهای این جانداران به جا گذاشته اند. 

نشانه های خراشیدگی سنی در حدود 75 میلیون سال سن دارند، تاریخی که به زمان پایان دوران دایناسورها نزدیک است. نشانه های یافته شده قدیمی ترین رد دندان پستانداران است که تا کنون در جهان یافته شده است. با وجود اینکه این سنجابهای ما قبل تاریخ نیز در دوران دایناسورها به نابودی کشیده شده اند، بسیاری از دانشمندان بر این باورند این سقوط دایناسورها بوده است که منجر به ظهور پستانداران عظیم بر روی زمین شده است.

اثر دندانهای سنجابهای ما قبل تاریخ طی اکتشافات میدانی در کانادا و همچنین طی بررسی های آزمایشگاهی کشف شده اند. استخوانهای کشف شده از صخره های جنوب آلبرتا به دست آمده و به زمانی باز می گردند که دایناسورها بر قلمرو دریایی غربی حکمرانی می کردند. محیط زیست گرم در آن منطقه منجر به ایجاد تنوع گونه های زیستی شده بود و جاندارانی از قبیل دایناسورها، پرنده ها، تمساح ها، لاکپشتها، مارمولکها و پستانداران در این منطقه زندگی می کرده اند.

کشف ذرات مرموز

دانشمندان در لابراتوار گران ساسو موفق شده اند ذرات ناشناخته ای از ضد ماده را در اعماق لایه های زمین کشف کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر، مطالعه بر روی این ذرات که احتمال می رود در اثر تجزیه رادیواکتیوی در داخل زمین به وجود آمده باشند به دانشمندان کمک خواهند کرد تا درک بهتری از چگونگی تاثیر جریان گرمای درونی زمین بر پدیده های روی زمین از قبیل آتشفشانها و زمین لرزه به دست آورند.

این ذرات که "ژئونوترینو" نام دارند نوعی ناشناخته از ماده به نام ضد ماده هستند که ویژگی های مخالف ویژگی های ماده طبیعی دارد. زمانی که ذره ای عادی مانند الکترون با مشابه ضد ماده ای خود، پوزیترون، ملاقات می کند این دو ذره یکدیگر را در انفجاری پر قدرت نابود می کنند.

ژئونوترینوها همانند ضد ماده ای نوترینوها هستند که ذراتی بسیار سبک وزن با بار خنثی بوده و در هنگام برخورد پرتوهای کیهانی با اتم عادی در خورشید به وجود می آیند. پیش از این نیز در سال 2005 در پروژه ای به نام KamLAND اولین نشانه ها از احتمال حضور ژئونوترینوها در زمین کشف شده بود.

دانشمندان در "بورکسینو" در همکاری با لابراتوار ملی گران ساسو، ژئونوترینوها را درون ردیاب کروی نایلونی که حاوی هزار تن از هیدروکربن مایع بوده است یافته اند. این کره نایلونی درون کره بزرگتر و فلزی که در آن ردیفی از ردیابهای نوری فوق حساس به سمت کره نایلونی نشانه گرفته اند، قرار دارد. هر دو این لایه ها درون کره ای فلزی با قطر 13.7 متر که حاوی دو هزار و 400 تن آب تصفیه شده است، قرار گرفته اند.

سازه های معروف شیخ بهایی

حمام شیخ بهایی

یکی از کارهای شیخ بهائی ساختن گرمابه ای است که به احتمال نزدیک به یقین از روی ایدهء شمع خودکار احمدبن موسی بن شاکر خراسانی ساخته شده است . طرز کار این شمع خودکار و تهیه ابگرم حوضچهء سربینه حمام مذکور با مراجعه به شکل و دستخط و ترسیم احمدبن موسی بن شاکر خراسانی بخوبی مشهود است ,نسخه اصلی کتاب او که فقط در موزه ها و کتابخانه های واتیکان , برلین , لندن , ترکیه موجود است , مکانیسم و عمل کار ان بدین طریق است که شرح داده می شود:

یک سیستم سفالینه لوله کشی زیرزمینی حدفاصل آبریزگاه مسجد جامع و این حمام وجود داشته که با روش مکش طبیعی گاز‌هایی چون متان و اکسید‌های گوگردی به مشعل خزینه حمام هدایت می شده و به عنوان منبع گرما در مشعل می‌سوخته و یا اینکه مستقیما این گازها را از مواد زاید دفع شده در خود حمام جمع آوری می‌کردند و مورد استفاده قرار می‌دادند. در جریان مرمت خانه شیخ بهایی در همان نزدیکی در کف زمین تنپوشه ‌های سفالی و چاه‌ های مرتبطه و یک لوله آزمایش پیدا شده بود که احتمال می‌دهند مربوط به طراحی حمام باشد. همچنین طبق مطالعاتی که توسط باستان‌شناسان و متخصصین انجام شده است معلوم گردیده که فاضلاب شهر اصفهان توسط لوله‌های جمع آوری فاضلاب وارد خزینه حمام می‌شده است و طبق محاسبات دقیقی که شیخ بهایی انجام داده بود و با طراحی خاص خزینه، این فاضلاب تبدیل به گاز متان می‌شد که قابل سوختن است. لجن‌های ته نشینی نیز به عنوان کود آلی مورد استفاده قرار می‌گرفت. شیخ بهایی با محاسباتی که انجام داده بود، حجم لجن را برای تولید بیوگاز مشخص کرده بود و گفته بود که اگر لجن به اندازه‌ای که خود مشخص کرده بود برسد می‌توانید مقدار مشخصی از لجن را به عنوان کود استفاده کنید. برای برداشت این لجن اضافی برنامه دقیقی ترسیم شده بود و در هر زمانی میزان برداشت اهالی هر منطقه‌ای مشخص بود.

سیاره مریخ

مریخ چهارمین و آخرین سیاره سنگی است که به دورخورشید می چرخد. یونانی ها این سیاره را آرس و رومیان آن را مارس یا مریخ نام نهادند. هر دو اسم بیانگر خدای جنگ آنان است. این سیاره نزد کسانی که به آسمان می نگریستند مظهر جنگ و خون بود.

این سیاره در یک مدار بیضی شکل و با سرعتی حدود 1/24 کیلومتر در ثانیه  به دور خورشید می چرخد که دورترین فاصله آن از خورشید 249 میلیون کیلومتر و در تردیکترین فاصله اش 207 میلیون کیلومتر از خورشید فاصله می گیرد. ولی به طور متوسط 228 میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد. این سیاره همسایه بعدی زمین است که گاهی به ما نزدیک می شود و به حدود 56 میلیون کیلومتری ما می رسد و گاهی در آن سوی خورشید به فاصله 397 میلیون کیلومتری از ما قرار می گیرد. از جهاتی هم شبیه زمین است و یک شبانه روز آن حدود 5/24 ساعت طول می کشد. محور گردش آن نسبت به خط عمود حدود 24 درجه است. هر یک سال آن معادل 2 سال (687 روز) زمینی است و قطر آن حدود 6800 کیلومتر است. به علت دوری از خورشید حداقل دمای آن به 100 درجه زیر صفر و حداکثر آن به 27 درجه سانتیگراد می رسد.

سرعت گریز از سطح آن 5 کیلومتر بر ثانیه است. جو آن 200 مرتبه از جو زمین رقیق تر است و فشار این جو رقیق حدود پنج میلی بار است(فشار جو زمین بیش از 1000 میلی بار است).

در جو آن گازهای دی اکسید کربن ، اکسیژن ، نیتروژن و کمی بخار آب و گازهای بی اثر وجود دارد مریخ دارای کوه آتشفشانی عظیم الجثه ای است که المپیوس نام دارد. این کوه بزرگترین کوه آتشفشانی در منظومه شمسی است. وسعت المپیوس در حدود 600 کیلومتر،ارتفاع آن 24 کیلومتر است.

نوری تازه !

نور پایه نجوم است و این‌که هنوز ستاره‌ شناسان نتوانسته‌اند به راه حلی دقیق برای اندازه ‌گیری میزان درخشش ستارگان برسند، کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد. اما واقعیت این است که علم اخترشناسی، گذشته موفقی داشته و با این حال، این روزها می‌رود که با یک جهش بزرگ علاوه بر نورسنجی بهتر سیارات به پاسخ دقیق ‌تری برای ماهیت انرژی تاریک نیز دست پیدا کند.

به گزارش نیوساینتیست، بیش از دوهزار سال پیش، ابرخوس، منجم و ریاضی‌دان شهیر یونانی روشی هوشمندانه را برای درجه‌بندی درخشندگی یا «قدر ظاهری» ستارگان گوناگون پیشنهاد کرد که هنوز هم مورد استناد ستاره‌شناسان است و روشی مشابه آن و بر مبنای اندازه‌گیری درخشش نسبی ستارگان در مقایسه با تعدادی از ستارگان مرجع برای این دسته‌ بندی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکل اینجاست که مقیاس درخشندگی ستارگان مرجع از دقت چندانی برخوردار نیست و هنوز این بخش از ستاره‌شناسی نتوانسته همگام با سایر پیشرفت‌ها در فناوری آشکارساز‌ها رو به جلو حرکت کند. به عنوان مثال، دقیق‌ترین سنجش برای تخمین قدر ظاهری ستاره روشن «نسر واقع»، یکی از درخشان‌ترین ستارگان آسمان به دهه 1970 برمی‌گردد. گری برنشتاین از دانشگاه پنسیلوانیا در فیلادلفیا می‌گوید: «این حیرت‌انگیز است. در دو دهه گذشته نیز تنها شاهد پژوهش‌‌های اندکی در این بخش از علم نجوم بوده‌ایم».

سیاره زمین

زمین سیاره ایست کوچک در بیکران فضا و یکی از نه سیاره ای که در منظومه شمسی  به دور خورشید درحال گردش می باشند. خورشید یکی از میلیاردها  ستاره ای است که کهکشان راه شیری را شکل می دهند و کهکشان راه شیری یکی از ۱۰۰ میلیارد کهکشانی است که جهان را تشکیل داده اند.

سیاره زمین تنها ذره کوچکی از عالم است، اما خانه انسان و در واقع خانه ای برای تنها گونه های یافت شده حیات در کل جهان می باشد. حیوانات، گیاهان و دیگر ارگانیزم های حیات تقریبا در همه جای سطح زمین وجود دارند. آنها می توانند در روی زمین به حیات ادامه دهند چرا که این سیاره در فاصله مناسبی نسبت به خورشید قرار گرفته است. بیشتر گونه های حیات به گرما و نور خورشید برای ادامه زندگی خود نیاز دارند. اگر زمین اندکی به خورشید نزدیک تر بود گرما و حرارت زیاد آن همه این گونه ها را می سوزاند و اگر قدری از خورشید دورتر بود بر اثر کمبود انرژی خورشید حیات در روی آن از بین می رفت. برای ادامه حیات وجود آب نیز ضروری می باشد که زمین سرشار از آن است. آب بیشتر سطح زمین را پوشانده است.
مطالعه زمین، زمین شناسی یا ژئولوژی نام دارد. زمین شناسان با بررسی عوامل فیزیکی زمین، به چگونگی پیدایش و تغییرات آنها پی می برند. بر روی بیشتر قسمتهای زمین مانند قسمتهای درون آن، نمی توان به طور مستقیم تحقیق نمود. زمین شناسان با بررسی نشانه ها و صخره ها به روش هایی برای شناخت غیر مستقیم این سیاره می پردازند. البته امروزه، زمین شناسان می توانند با اطلاعات به دست آمده از فضا نیز به بررسی زمین بپردازند.

سیاره زهره

زهره ( ناهید ) دومین سیاره نزدیک به خورشید است و به دلیل تشابه اندازه، جرم، چگالی و حجم به خواهر دوقلوی زمین شهرت گرفته است. قطر این سیاره در حدود ۱۲.۱۰۰ کیلومتر و تقریبا ۶۴۴ کیلومتر کمتر از قطر زمین می باشد. هیچ سیاره ای به اندازه ونوس به زمین نزدیک نمی شود. در نزدیکترین حالت، فاصله ونوس از زمین حدود ۳۸.۲ میلیون کیلومتر است.

از منظر ساکنین زمین، زهره از هر سیاره و حتی ستاره دیگری درخشان تر است. در زمانهای مشخصی از سال، ونوس اولین سیاره ایست که در هنگام غروب در قسمت غربی آسمان مشاهده می شود. در زمانهای دیگر، زهره آخرین سیاره ایست که پس از طلوع آفتاب در قسمت شرقی آسمان وجود دارد. هنگامیکه زهره در آستانه درخشانترین فاز خود است، در نور روز نیز قابل مشاهده می باشد.

ستاره شناسان دوران باستان، جرمی را که به هنگام روز مشاهده می کردند ،ستاره صبحگاهی  و جرمی را که به هنگام غروب در آسمان می دیدند، ستاره شامگاهی  نامگذاری کرده بودند.بعدها آنها فهمیدند که این دو جرم در واقع یک سیاره است و آن را به افتخار الهه عشق و زیبایی ونوس نامیدند.